Research

Strategic Foresight

Op-ed

Welk land is het machtigst?

12 May 2014 - 10:10
Source: Flickr / Ivan Centes

Vrij spectaculair: China wordt wellicht dit jaar nog de grootste economie van de wereld. Dan passeert het de VS, dat al sinds 1872 op nummer één staat.

Wie heeft de grootste? Dat is een geliefd gezelschapsspel onder landen die met elkaar vechten om een stoel aan de tafels waar de buit wordt verdeeld. Er zijn veel van die tafels en echte spelregels zijn er niet, zodat je de uitkomst gerust een onduidelijke pikorde mag noemen. Elk land wil wel een keertje in de Veiligheidsraad zitten, in de beheersraad van het IMF, of droomt van een plaatsje in de G20 en zo zijn er nog wel honderd organen te bedenken waarvoor geldt dat je er maar beter bij kunt zijn.

Je kunt je kaarten niet op alles tegelijk zetten, moet een beetje kieskeurig zijn en je kansen wegen. Nederland wil in 2017 een zetel in de VN-Veiligheidsraad, een mooie post in de Europese Commissie en droomt nog steeds van een uitnodiging voor de G20. Toen we troepen leverden voor Uruzgan mochten we er even aan ruiken, toen we er in 2010 weggingen, was het weer gauw gedaan.

Atoombommen en soldaten maken ook enig verschil, maar uiteindelijk gaat het toch om economische macht en heb je de beste papieren als je een hoog binnenlands nationaal product hebt. Dan zijn grote volkrijke landen in het voordeel, want heel veel arme mensen verdienen samen natuurlijk vaak toch meer dan de kleine landjes, hoe rijk die per inwoner ook kunnen zijn.

Afgelopen week werd de nieuwste pikorde bekend, resultaat van het International Comparison Programme van de Wereldbank. Vrij spectaculair was de headliner dat China wellicht dit jaar nog de grootste economie van de wereld gaat worden. Dan passeert het de VS, dat al sinds 1872 op nummer één staat. Alle voorspellingen gingen er tot nu toe vanuit dat het afscheidsfeestje pas rond 2020 zou vallen, maar je zou kunnen zeggen dat tien jaar oorlog én een grote economische crisis Amerika zes jaar leiderschap hebben gekost. Spectaculair is ook het oprukken van landen als India (3), Brazilië (7), Indonesië (10) en Mexico (12), maar inderdaad, die hebben hun positie meer aan hun bevolkingsomvang dan aan individuele rijkdom te danken. De EU zakt een beetje weg, maar zit met Duitsland (5), Frankrijk (8) en het Verenigd Koninkrijk (9) nog wel in de top-10.

De nieuwe orde is een slechte weerspiegeling van oude organen als de VN-Veiligheidsraad, waar vijf permanente leden een vetorecht hebben en de lakens blijven uitdelen. Op grond van de nieuwe economische lijst zouden Rusland, het VK en Frankrijk daar direct moeten plaatsmaken voor India, Japan en Duitsland. De huidige G8, de club van zogenaamd grootste economieën ter wereld, zou ook opgeschoond moeten worden. Afgezien van de schorsing van Rusland vanwege de Krim, zouden Canada, Italië en het VK uitgezwaaid moeten worden en plaats moeten maken voor India, Japan en Brazilië.

De nieuwe orde is een slechte weerspiegeling van oude organen als de VN-veiligheidsraad

En in de G20 – het gezelschap dat vooral door de leden zelf wel als het meest legitieme economische bestuur van de wereld wordt aangeduid – zou op basis van de jongste lijst ook vers bloed moeten komen. Argentinië zou plaats moeten maken voor Spanje, en Zuid-Afrika hoort er eigenlijk ook niet thuis, maar dat is pijnlijk want dan zou het Afrikaanse continent niet meer vertegenwoordigd zijn. Nederland moet het doen met de aparte zetel van de EU in de G20 en zou zijn ‘eigen’ aanspraken moeten laten varen, want op de nieuwste ranglijst komen we niet verder dan nummer 24, lager dan Taiwan, Thailand, Egypte en Pakistan.

Dat is natuurlijk heel arbitrair, want als je kijkt naar inkomen per hoofd van de bevolking horen we ineens bij de top-3 van de G20-landen. Maar veel schieten we daar niet mee op, want als je inkomen per persoon als criterium hanteert, schieten nog veel meer andere (en vooral piepkleine) landen ons voorbij. Dan zijn ineens Qatar, Macao, Luxemburg, Koeweit en Brunei de topdogs van deze wereld. De enige G20-landen die we in deze ranking tegenkomen, zijn de VS (gemiddeld jaarinkomen 50.000 dollar) en Saoedi-Arabië, dus u moet zelf maar uitmaken wat het fijnste is: in een groot machtig land wonen en wat minder verdienen, of in weelde baden in een klein land dat weinig te vertellen heeft.