Dit syntheserapport is onderdeel van onze Strategic Monitor 2018 - 2019, die trends en ontwikkelingen in de internationale orde volgt en een risicobeoordeling geeft inzake de nationale veiligheid van Nederland. Van dit syntheserapport is ook een Engelse versie verschenen.
Dit rapport is een samenvatting van de analyses, trends en ontwikkelingen geschetst in de Strategic Monitor 2018-2019.
De laatste jaren wordt nadrukkelijk het einde van de naoorlogse, op samenwerking en regels gebaseerde, multilaterale wereldorde verkondigd. Robuust bewijs daarvoor ont breekt echter. De multilaterale wereldorde is weliswaar tanende, maar er is nog geen nieuwe, dominante wijze van ordening. Er is dus sprake van een interregnum.
Auteurs Tim Sweijs en Danny Pronk concluderen dat het internationale systeem zich momenteel in een faseovergang bevindt tussen verschillende systeemtoestanden. En dat een dergelijke overgang wordt gekenmerkt door ongewone gedragingen en gebeurtenissen. Door dit prisma kunnen de ogenschijnlijk tegenstrijdige dynamieken in het internationale systeem worden geduid.
Tegelijkertijd laat de trendanalyse een overwegend negatief dreigingsbeeld zien. De prognose is dat dit dreigingsbeeld de komende jaren niet verbetert, maar eerder verslechtert. In de internationale orde is sprake van een afkalving van de internationale samenwerking. Op de meeste thema’s zien we een verschuiving van coöperatie in de richting van conflict, gepaard met de stelselmatige schending van regels en normen. De prognose is dat dit beeld in de komende jaren niet zal veranderen. Als gevolg van al deze ontwikkelingen staan de traditionele uitgangspunten van het Nederlandse buitenland- en veiligheidsbeleid, waaronder de internationale samenwerking in de EU en de NAVO als de primaire multilaterale arena’s voor belangenbehartiging, onder druk. De grote verwevenheid van veiligheidsdreigingen noodzaakt tot een beleid waarin verschillende instrumenten van staatsmacht synergetisch worden ingezet, niet alleen op de nexus interne-externe veiligheid, maar juist ook door de verschillende beleidsdomeinen heen.
