Geopolitieke contexten als oorzaken van migratie naar Nederland
De afgelopen twee decennia hebben geopolitieke factoren geleid tot fluctuaties in migratiewegingen naar Nederland. Van alle vormen van migratie naar Nederland varieerde de asielmigratie het sterkst, met name door nieuwe en opnieuw oplaaiende conflicten en schommelingen in economische ontwikkelingen en vooruitzichten wereldwijd. Ook de geopolitieke beslissing om de Europese Unie (EU) uit te breiden naar Midden- en Oost-Europa heeft bijgedragen aan een onvoorziene en aanzienlijke groei van de arbeidsmigratie vanuit de nieuwe EU-lidstaten naar Nederland. Om meer inzicht te krijgen in mogelijke scenario’s voor migratie naar Nederland heeft de Staatscommissie Demografische Ontwikkeling 2050 aan Instituut Clingendael nader onderzoek gevraagd naar zulke – en andere – geopolitieke factoren die de komende decennia van invloed kunnen zijn op migratiebewegingen naar Nederland.
In dit rapport zijn daarom voor acht kernregio’s in en rondom Europa (te weten i) Oekraïne, Moldavië, Belarus, Rusland & de Kaukasus, ii) het Midden-Oosten, iii) Noord-Afrika, iv) de Hoorn van Afrika, v) de Sahel, vi) West-Afrika, vii) de Westelijke Balkan, en viii) Turkije) de belangrijkste structurele oorzaken van migratie geanalyseerd. Specifiek is daarbij ingegaan op vier geopolitieke factoren: politiek, economie, klimaat en demografie. Naast deze regio-analyses wordt in het rapport afzonderlijk ingegaan op de hervestiging van vluchtelingen, en de mogelijke impact op de migratie naar Nederland van een verdere uitbreiding van de EU.
Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050. Deze Staatscommissie is gevraagd om advies uit te brengen over de gevolgen van demografische ontwikkelingen in Nederland in de periode tot 2050, in het bijzonder van migratie en vergrijzing. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit onderzoek berust uitsluitend bij de auteurs van dit rapport.