Research

Trade and Globalisation

Op-ed

Goed advies of ouderdoms-ego?

11 Dec 2014 - 12:25
Source: great_sea / flickr /cc

Ongevraagd trakteren ex-politici als Kissinger en Helmut Schmidt ons op lesjes omgangskunde met Rusland.

Het is opmerkelijk hoe mild, ja bijna begripvol, oude staatslieden denken over de Russische houding in de kwestie Oekraïne. Politici die in de Koude Oorlog (de echte, die van veertig jaar geleden) moesten dealen met Sovjetleiders en daar toen bepaald niet gunstig over dachten, lijken zich nu op te werpen als oude wijze leraren omgangskunde met de Russen. In hun ervaring – het valt moeilijk te ontkennen dat ze die voorsprong hebben op hedendaagse politici – lift vaak ook een dosis erkenning van het Russische ongenoegen mee.

Helmut Schmidt, de 95-jarige ex-bondskanselier die rond 1980 vooropliep in de campagne om kruisraketten in West-Europa te plaatsen tegen de Sovjets en niets van de vredesbeweging moest hebben, is het onverhuld eens met het Russische argument dat Oekraïne geen land is. De Krim was een Russisch geschenk van Chroesjtjov, het westen van het ‘land’ was eeuwenlang eigenlijk gewoon Pools, en het oosten is Russisch-orthodox. De Europese Commissie bestaat uit een stel megalomane bureaucraten die het gebied tot een keuze voor de EU hebben verleid, een grote fout die ons bijna in het sleepwalkersscenario van Christopher Clark hebben doen belanden – zoals bekend de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog.

Helmut Schmidt is het onverhuld eens met het Russische argument dat Oekraïne geen land is

Henry Kissinger, 91 jaar, zegt dat Oekraïne altijd een ‘speciale betekenis’ heeft gehad voor de Russen en dat het Westen een fatale fout maakt door dat niet te ‘eerlijk toe te geven’. Ja natuurlijk was het Russische antwoord disproportioneel, maar het was stom om economische sancties tegen de Russen in te stellen, zoals het eerder al niet handig was dat de EU onderhandelingen met Kiev startte over een associatieakkoord. Volkomen onnodig dat we nu bijna in een koude oorlog terecht zijn gekomen, vindt Kissinger. Eerder al schreef hij dat een Oostenrijkse oplossing (naoorlogse neutraliteit, geen lid van de NAVO) nog niet zo’n gek idee was voor Oekraïne en dat daar maar eens met Poetin over gebeld moest worden.

 

Oud-kanselier Helmut Kohl (84), geen fan van Rusland maar wel de man die de Muur in 1989 zag vallen en historische zaken deed met (toen nog) de Sovjet-Unie over de Duitse hereniging, bekritiseerde de verstoting van Rusland uit de G8 afgelopen voorjaar. Kohl had er persoonlijk voor gezorgd dat Rusland er in 1998 werd bijgehaald. Eeuwig zonde als alles voor niets is geweest, dat had het Westen slimmer moeten aanpakken.

Dan gaan we nog wat verder terug in de geschiedenis, naar Egon Bahr (92). Hij was de rechterhand van Willy Brandt die de Ostpolitik begin jaren zeventig uitonderhandelde met de eeuwige Sovjetminister Andrei Gromyko. Heel complex natuurlijk, dat Oekraïne, zeker, maar we hadden toch beter naar Poetin moeten luisteren toen deze een paar jaar geleden in de Bondsdag ‘interessante Angebote’ deed voor samenwerking in ruil voor een toezegging dat Oekraïne geen lid van de NAVO zou worden. Door daar niet op te antwoorden, was ‘Vertrauensverlust’ onvermijdelijk.

Er zal ook een dosis ouderdoms-ego meespelen: wij hebben de Koude Oorlog tot een goed einde gebracht

En dan was er nog Michael Gorbatsjov (83), verguisd in Rusland, die onlangs bij de herdenking van de val van de Berlijnse Muur zijn supporters in het Westen een koude douche bezorgde door Poetin in bescherming te nemen. Het Westen moet die domme sancties intrekken, zei Gorbi, en passant de VS van ‘triomfalisme’ beschuldigend.

Maar het is niet heel moeilijk om honderd andere oude staatslieden op te voeren die lang zo mild niet zijn en zelfs hartgrondig met bovenvermeld rijtje van mening verschillen. Er zal ook een dosis ouderdoms-ego meespelen: wij hebben de Koude Oorlog tot een goed einde gebracht, ons hoef je niks te leren over de Rus, wij hadden het beter gedaan.