Voor veel protesterende Arabieren was Bin Laden al Linked Out

Misschien nog belangrijker dan de dood van Bin Laden zelf, zijn de gevolgen van zijn uitschakeling voor de strijd tegen Al-Qaida. Misschien nog belangrijker dan de strijd tegen Al-Qaida zelf, is of het einde van de oorlog in Afghanistan er dichterbij door is gekomen. Misschien nog belangrijker dan de oorlog tegen de taliban, is nu de vraag hoe het verder moet met de 'vriendschap' tussen de VS en Pakistan. Misschien nog belangrijker dan de relatie tussen de VS en Pakistan, is wat de gevolgen zijn voor de Arabische opstanden.

Het vreemde is natuurlijk dat de invloed van OBL niet veel meer voorstelde, al is het ook weer onzin om te beweren dat hij die uitsluitend aan de waanvoorstellingen van George Bush te danken had. Dat gaat voorbij aan het feit dat OBL onder Bill Clinton al tot 'most wanted terrorist' werd uitgeroepen. Amerikaanse studies zeggen dat Al-Qaida was betrokken bij zestien van de vijfentwintig grote aanslagen die sinds 1998 zijn gepleegd. Bovendien was Bin Laden in al zijn slechtheid uitgerust met een charisma en onverstoorbaarheid die eerder Bush als leider uitdaagden, dan omgekeerd. Zo gezien is het rechtvaardig dat het de beheerste stuurman Obama lukte om Amerika's vijand nummer 1 uit te schakelen, en niet de mislukte leider Bush.

De dood van Bin Laden valt min of meer samen met een paar andere opvallende ontwikkelingen:

- Hij valt samen met de terugtrekkende beweging van Amerika uit de Afghaanse oorlog. President Obama heeft terugtrekking - al gaat het nog zo moeilijk - tot ijkpunt van zijn eerste ambtstermijn gemaakt. Dit jaar moeten de laatste Amerikaanse troepen worden teruggetrokken uit wespennest Irak (waar Al-Qaida pas voet aan de grond kreeg toen de VS Saddam Hoessein had verslagen, niet ervoor!). Op 1 december 2009 beloofde Obama dat in juli 2011 ook de eerste soldaten van de toen aangekondigde surge weer naar huis zouden gaan: vanaf die datum zou zelfs deze War of Necessity steeds minder een Amerikaanse zijn.

- Hij valt min of meer samen met het einde van de GWOT, de Global War on Terror. Al Qaida moet nog wel worden disrupted, defeated and destroyed, maar dat gebeurt niet meer in het oude oorlogslexicon. Obama is de president van de operaties, niet van oorlog. Drones, onbemande vliegtuigjes die met raketten op zoek gaan naar schurken in Waziristan. Vijf keer zo vaak gebruikt hij ze als George Bush. Operaties met Special Forces, zoals die tegen de villa van Bin Laden in Abbottabad. Op elke willekeurige dag zijn er in het tijdperk-Obama twaalfduizend Special Forces ergens ter wereld actief in meer dan vijfenzeventig landen. Hun aantal groeit met bijna vijf procent per jaar, het zijn er nu al zestigduizend in totaal. De VS willen anno 2011 niet meer vooropgaan in dure oorlogen, maar ze zijn wel steeds meer de kampioen van de geheime operaties aan het worden. Schurkenstaat Libië zou vijf jaar geleden nog volop aangevallen zijn, nu zegt Obama 'bekijk het maar' tegen de NAVO.

- Hij valt min of meer samen met de verdunning van het wereldterrorisme tot een brokkelig netwerk van zo'n veertig bijna niet meer aan te sturen organisaties en vele eenlingen (lone wolves), die zich allemaal franchisehouder van Al-Qaida noemen maar niet op de commando's van het politbureau in Pakistan wachten. Dat is hun kracht, want ze zullen zich willen bewijzen na de dood van hun spirituele leider, maar ook hun zwakte, want van angst voor een wereldwijd jihadoffensief is tien jaar na 9/11 geen sprake meer.

- Hij valt samen met het politieke demasqué van de jihad. In Noord-Afrika en het Midden-Oosten is de derde weg uitgevonden, al gaat het moeizaam en zal er nog veel bloed vloeien. Bestond vijf of tien jaar geleden het alternatief voor de militaire en monarchale despoten slechts uit de extreme (en vaak gewelddadige) jihad, anno 2011 is er een politiek alternatief. De jeugd, uitgerust met Twitter en YouTube, georganiseerd via internet, raakt niet meer bevlogen door het radicale kalifaat van Bin Laden, maar door seculiere idealen als mensenrechten, werk en democratie. Misschien is het te vroeg om van een winnend alternatief te spreken, maar het bestaat en Al-Qaida staat er aan de zijlijn. Al Zawahiri en Al Awlaki zullen zich misschien tot opvolger van Bin Laden kronen, maar voor een groot en protesterend deel van de bevolking zijn zij epigonen van een voorganger die zich opsloot in een huis zónder internet, e-mail en Facebook. Linked Out. Al-Qaida is niet alleen in het nauw door het verlies van zijn gezicht, maar in de MONA-landen ook door het verlies van het monopolie op de onvrede.