De VS betalen niet zoveel aan de NAVO als ze beweren

Hierover zijn Obama en Trump het eens: de VS betaalt van alle landen het meest aan de NAVO. Is dat echt zo?

Als Donald Trump op één punt nog een beetje gelijk krijgt, is het over het grote verschil in defensie-uitgaven dat Amerikanen en Europeanen voor hun rekening nemen. Sinds maart roept Trump bij elke gelegenheid dat ‘de NAVO ons een fortuin kost’ en dat hij daar als president een eind aan zal maken.

‘70-30’ wordt dan steevast gezegd, en inderdaad, wie de defensiestatistieken erop naslaat, stuit op ruim 600 miljard dollar per jaar voor het Pentagon en ruim 280 miljard voor de rest van de NAVO. ‘We are getting ripped off by every country in NATO, where they pay virtually nothing, most of them. And we’re paying the majority of the costs,’ briest Trump. Ook Barack Obama beschuldigde sommige NAVO-partners van free riding in zijn in zijn befaamde interview met Jeffrey Goldberg in het aprilnummer van The Atlantic Monthly.

Trump dreigt met heronderhandelen, heeft erop gezinspeeld dat als hij president wordt, NAVO-partners eerst een contributiecheck moeten ondergaan voor ze op Amerikaanse bescherming kunnen rekenen, en heeft overigens ook gesuggereerd dat de VS meer aan een anti-terreurcoalitie heeft dan aan een all risk militair bondgenootschap. Die uitspraken hebben voor grote beroering gezorgd, en sinds de peilingen recentelijk voor Trump aantrekken, hebben ze tot nerveuze voorzorgscenario’s in Europese hoofdsteden aangezet. Dat is verstandig, maar eerst nog even narekenen.

De NAVO zelf zegt dat (in constante dollars) de Amerikaanse defensie-uitgaven in 2016 ruim 608 miljard zijn. Dat is 68 procent van de totale uitgaven van de NAVO-landen. We laten voor het gemak allerlei geneuzel over geheime militaire uitgaven en definitiekwesties maar even weg. De grote kwestie is natuurlijk of al die Amerikaanse uitgaven wel exclusief voor de NAVO zijn. Nee, natuurlijk niet. De VS is overal ter wereld actief, vecht in Syrië, Irak, Afghanistan, Afrika, heeft troepen in Zuid-Korea en Japan, laat drones vliegen over Jemen en Somalië, heeft een kwart miljoen militairen wereldwijd op (volgens de Amerikaanse onderzoeker David Vine ) meer dan 800 bases in meer dan dertig landen, en NAVO-partners zoals Letland en Luxemburg hebben die verplichtingen nu eenmaal niet.

Er staan ook Amerikaanse spullen op NAVO-grondgebied klaar voor gebruik in die verre ‘theaters’, zodat het kortom vrijwel onmogelijk is om te zeggen hoeveel van de ruim 600 miljard dollar voor de NAVO is. De NAVO zelf weet het ook niet.

Aan al die buitenlandse bases spendeert het Pentagon 150 miljard dollar per jaar, een slordige kwart van zijn begroting. Wellicht een koopje, want de politieke invloed die de VS met al die verdragen koopt, is enorm en niet in geld uit te drukken. Uit eigen cijfers van de NAVO blijkt wel dat er gemeenschappelijke uitgaven zijn voor commandocentra, pijpleidingen, een paar wapensystemen, gebouwen en een deel van de operaties die onder het common funding budget vallen. Van die paar miljard betaalt Washington 22 procent, wat wel het meest is van allemaal, maar landen als Duitsland (15 procent), Verenigd Koninkrijk en Frankrijk (10 procent) dragen niet belachelijk veel minder bij.

Ook al kan veilig gezegd worden dat de VS dus veel meer uitgeeft dan de Europese NAVO-partners, de ripped off-claim van Trump is zwaar overdreven. Zou je zijn redenering toepassen op alle militaire verdragen die de VS met andere landen in de wereld heeft (als je op de website van het State Department kijkt, zijn dat er bijna 60), dan is de vergelijking met steeds dezelfde 608 miljard Amerikaanse dollars absurd. De 22 procent van de common funding van de NAVO is veel, maar verhoudingsgewijs zeker niet. En dan weten we nog altijd niet of Donald Trump daaraan ook maar één dollar belasting heeft bijgedragen.