Dit moet Trump doen om kernwapens te kunnen lanceren

Die rode knop dus. Wellicht doelde Hillary Clinton daarop toen ze waarschuwde dat alleen zij het land voor de Apocalyps kon behoeden, maar explicieter was ze op 2 juni dit jaar: ‘This is not someone who should ever have the nuclear codes. It’s not hard to imagine Donald Trump leading us into a war just because somebody got under his very thin skin.’ Maar hoe zit het nu echt? De eerlijkheid gebiedt te erkennen dat Donald Trump een jaar geleden, op 15 december, voorzichtig was en ‘the nuclear problem’ het enige en grootste noemde waar Amerika mee te kampen had. Twee weken eerder had hij gezegd dat hij Amerika met gewone wapens zó sterk zou maken dat de nucleaire optie niet nodig was, en op 28 april van dit jaar beloofde hij dat hij de laatste was om het atoomwapen te gebruiken, maar dat ook weer niet uitsloot. Berichten dat hij zich de laatste tijd wat frivoler heeft uitgelaten (‘als we die dingen hebben, waarom zouden we ze dan niet gebruiken?’) zijn uit de tweede hand, en ontkend, dus leggen we die even terzijde. Maar de procedure die naar Apocalyps leidt, vergt bovenmenselijk verstand en bedachtzaamheid, eigenschappen die Trump nog moet etaleren. De president is dus, in de woorden van Bruce Blair, een nucleaire monarch. Blair, ooit lid van een van de lanceerbataljons van de Minuteman-raketten en tegenwoordig veiligheidsexpert bij Princeton University, en enkele anderen, onder wie president Carters nationale veiligheidsadviseur Zbig Brzezinski, hebben beschreven hoe het lanceren van die raketten in zijn werk gaat.

We moeten zeker twee scenario’s onderscheiden. In het eerste kan Trump de tijd nemen, wanneer Amerika zelf nog niet aangevallen wordt maar zich wel bedreigd voelt. Hij zou dan, zie boven, omringd door deskundigen voor een voorzichtige aanpak kunnen kiezen. Het griezelscenario volgt echter het tweede, zogenoemde Launch On Warning-script: wat doet Trump als Poetin een verrassingsaanval pleegt met Russische raketten, die binnen dertig minuten grote delen van de VS zal treffen, inclusief de lanceerinstallaties van de atoomraketten van Amerika zelf? Als hij beslist tot een tegenaanval om de Russen nog voor te zijn, resten Trump daartoe nog 15 minuten. Tussen lancering, waarneming en melding (7 minuten) en zo’n besluit zitten hooguit 8 minuten presidentiële reactietijd (30-15-7). Bij vanuit dichterbij gelegen Russische onderzeeërs afgevuurde raketten maar 3. Die eerste minuten zijn cruciaal: het kan om vals alarm gaan (Brzezinski kreeg zo’n melding in 1979 eens nog net op tijd door) maar anders treedt een turboprocedure in werking waarin Trump eerst een dagelijks wisselende ID-code moet doorgeven aan de War Room van het Pentagon om uit te sluiten dat het om een nep-bevel van een nep-president gaat (een nucleaire adjudant vergezelt de president 24/7 met de codekoffer). Hij geeft daarop een commando aan lanceerofficieren die overal ter wereld op raketbases en onderzeeërs de lanceercodes van atoomraketten in kluizen bewaren. Die moeten matchen met de presidentiële commandocodes. Na een kwartier zijn de systemen vuurklaar. In de ‘voetbal’, zoals het beruchte koffer genoemd wordt, zitten ook de (vereenvoudigde) aanvalsmenu’s waaruit Trump in de aanvangsminuten moet kiezen.

Trump kan al zijn raadgevers, ook de minister van Defensie, overrulen en desnoods ontslaan. Officieren die muiten en zijn lanceerbevel weigeren, komen voor de krijgsraad. De kans dat ze weigeren, is beperkt omdat per eenheid raketten vijf teams het bevel krijgen; als twee ervan dat bevel opvolgen, stijgen de raketten (er zijn er een kleine 1.000 direct inzetbaar) al op. Er is maar één manier om de president uit te schakelen: vicepresident Pence kan Trump disabled verklaard krijgen na een lange procedure. Als het aan defensieminister Schlesinger had gelegen, was dit Richard Nixon in 1974 in verband met Watergate overkomen.