Mooie woorden aan het begin van de Afrika top in Washington met 50 Afrikaanse leiders. Toch hadden Afrikanen de laatste jaren meer verwacht van ‘de zoon van Afrika’. Twintig jaar geleden was het cynische beeld van Afrika nog dominant: een verloren werelddeel waar nog wat olie uit gepompt werd. In de jaren negentig zette president Bill Clinton Afrika in de VS op de kaart door o.a. de African Growth and Oppurtunity Act die het mogelijk maakt tegen lage tarieven Afrikaanse producten af te zetten op de Afrikaanse markt. En president Bush heeft met zijn Noodplan tegen Aids in centraal en zuid-Afrika miljoenen Afrikaanse levens gered.
Obama heeft door de financiele crsis honderden miljoenen op dit programma moeten bezuinigen. In zijn eerste termijn held hij zich bezig met twee oorlogen, de crisis, de ‘pivot’ naar China, zijn gezondheidsplannen en… niet of nauwelijks met Afrika. Maar dat gaat nu veranderen. Er moet een inhaalslag komen. De wederzijdse handel tussen Europa en Afrika is goed voor zo’n 200 miljard dollar, die met China (sterk stijgend) voor 170 miljard en de VS 70 miljard. 100 grote bedrijven van Pepsi Cola tot en met General Electric zullen vandaag overleggen met de Afrikaanse leiders in wat in feite een netwerk bijeenkomst is. Zij zullen begerig kijken naar de ‘Aziatische’ cijfers van veel Afrikaans elanden.
Het IMF voorspelt voor dit en volgend jaar tussen de vijf a zes procent economische groei voor het werelddeel. Maar Obama heeft ook oog voor de problemen die er nog wel degelijk zijn. De meest arme landen zijn nog steeds in Afrika. Terrorisme netwerken als Al Qaida in de Maghreb, Al Shabaab in Somalie en Boka Haram in Nigeria en omgeving ondermijnen de stabiliteit van veel landen. De meeste landen in Afrika kennen inmiddels verkiezingen, al mag er nog wel iets gedaan worden aan de termijnen van leiders. Nelson Mandela vond twee termijnen wel voldoende en daar is Obama het mee eens.
Obama heeft ook al wat plaagstootjes richting China af gegeven. In hun ‘scramble for Africa’ leggen zij grote infrastructurele projecten aan met vaak Chinese arbeiders maar het moet niet zo zijn dat de weg van een kopermijn direct naar Shanghai loopt zonder dat Afrikanen hiervan profiteren, aldus Obama ‘Afrika heeft niet zozeer ijzersterke leiders nodig als wel ijzersterke instituten.’ Obama legt de nadruk op de samenhang tussen economische groei, de ‘rule of law’ en veiligheid. In een door hem genoemd ‘Mandela Young Leaders’ programma komen 500 jeugdige Afrikaanse leiders naar Washington om ‘te leren van democratie’. Zo’n 70 procent van de Afrikaanse bevolking heeft niet goed toegang tot elektriciteit. Obama biedt 7 miljard dollar aan hulp voor een speciaal Energie Initiatief. Mooie initiatieven allemaal. Een eenmalige top zet geen zoden aan de dijk, er zijn nog veel uitdagingen voor een meer welvarend Afrika voor alle lagen van de bevolking. Uiteindelijk gaat het in het belang van Afrika en de VS om een structurele wederzijdse samenwerking.
Luister ook het Historische Afrikaanse top in Washington op Radio 1 (5 augustus 2014)
