Research

Security and Defence

Op-ed

Atoomtijgers aan de voordeur

14 Oct 2016 - 14:44
Bron: Flickr / Tambako The Jaguar

Noord-Korea heeft dit jaar zeventien ballistische raketten gelanceerd en al twee kernproeven ondernomen. Het is niet onwaarschijnlijk dat er nog een derde op komst is, rond 9 oktober zou kunnen, niet omdat deze editie van het Marineblad dan ongeveer verschijnt maar omdat de staat van Kim Jong Oen dan het tienjarig jubileum van zijn nucleaire bezit viert.

Kenners worstelen nu met de vraag hoe dit verder moet. Strategische bespiegelingen leiden, zoals zo vaak, tot veel enerzijds en anderzijds. lk heb wel de indruk dat in die kringen de mening overheerst dat de Amerikaanse politiek, die gokte op de uiteindelijke medewerking van China om de Noord-Koreanen tot stoppen te dwingen, op mislukken staat.

De calculatie dat China, dat per saldo geen kleine eigenwijze buur met kernwapens duldt, zich zal aansluiten bij steeds verder op te voeren VN-sancties tegen Noord-Korea zal niet opgaan om twee redenen. Ten eerste is China bang dat de sancties kunnen leiden tot chaos en armoede, en zich honderdduizenden vluchtelingen aan de Chinese grens zullen melden. Ineenstorting van de Noord-Koreaanse staat zou tot fusie met haar zuiderbuur leiden, een westers georiënteerd land; een scenario dat de leiders in Beijing meer verontrust dan het huidige aanmodderscenario.

In de tweede plaats maakt China zich nu bozer om de tegenmaatregel die Zuid-Korea treft: het plaatsen van het Amerikaanse THAAD-raketafweersysteem. Dat is niet alleen geschikt om Noord-Koreaanse raketten op te vangen, gelooft Beijing, maar de radar geeft de Amerikanen ook een blik in de Chinese keuken en bedreigt de bilaterale Chinees-Amerikaanse status quo. Zo woedend is China over dat THAAD-systeem, dat het elke medewerking om Noord-Korea nu verder te beteugelen zal weigeren. Kim Jong Oen maakt handig gebruik van de ruimte die de Chinese woede over THAAD hem geeft.

Tot zover de weersvooruitzichten der strategen, die net als die van de meteorologen vaak niet verder gaan dan 14 dagen. lk begrijp de uitleg wel, maar ze heeft haar beperkingen. Het gaat er bij mij niet in dat de Chinezen geen oog hebben voor de gevolgen van het escalerende Noord-Koreaanse programma. Er is niet eens een presidentschap van Donald Trump voor nodig om het sentiment van zelfstandige kernwapens voor Japan en Zuid-Korea aan te wakkeren. Dat zouden de VS om eigen redenen (de algehele regie over veiligheidspolitiek in dat deel van de wereld) niet fijn vinden, maar de Chinezen nog veel meer wakker houden. Het is voor China makkelijker met de VS zaken te doen dan met een onbeheersbaar rijtje nucleaire buren. In die zin zou het eigenlijk blij moeten zijn met de leverantie van de THAAD, al neemt dat systeem de zorgen van Zuid-Korea en Japan nooit helemaal weg.

Een wijze vooruitdenkende Chinees zou ook moeten onderkennen dat de VS niet zullen berusten in de gedachte dat Noord-Koreaanse atoomraketten over een paar jaar San Francisco kunnen bereiken, en nu al een bedreiging vormen voor Amerikaanse militaire contingenten in Oost-Azië. Erop speculeren dat de VS, die militairen nu uit voorzorg maar alvast aan het terugtrekken zijn, om met de klassieke bluftheoretici te spreken, bold en uit te leggen als een onverschrokken staaltje chicken game, maar de winst van een Amerikaanse aftocht weegt niet op tegen de dan bijna onvermijdelijke komst van twee nieuwe atoomtijgers aan de voordeur: Zuid-Korea en Japan.

Elke strategische logica duwt de VS en China naar de onderhandelingstafel om dit verlies-verliesscenario onder ogen te zien. Of zou China denken dat er nog meer uit het vuur te slepen valt, en wachten tot een Noord-Koreaanse raket vlak voor San Francisco in de oceaan plonst?