Het belang van Nederland voor Rusland werd duidelijk tijdens het recente bezoek van president Poetin aan ons land. Rond de culturele hoogstandjes ging het daadwerkelijk om de handelscontacten.
Gazprom tekende een overeenkomst met Gasunie (voor een Russische gaspijpleiding naar Engeland: Nord Stream) en Shell gaat Gazprom ondersteunen bij gasexploratie in het Arctisch gebied. Maar: Nord Stream botst met alternatieve EU-pijpleidingen om Rusland te omzeilen, en in de Arctische regio stuit Shell mogelijk op andere westerse mogendheden als die grenzen betwisten. Daarom een pleidooi om energiedeals met Rusland toch vooral als EU gezamenlijk te voeren.
Het waren roerige weken voor het Russische buitenlandbeleid. Moskou zag Cyprus toch nog 'weggekaapt' worden door de EU, terwijl er mooie kansen lagen voor Gazprom (gasexploratie) en de Russische marine (havenfaciliteiten). Poetin gaf vanuit het vliegtuig na een topontmoeting van Bricslanden in Zuid-Afrika bevel om zijn Zwarte Zeevloot uit te laten varen. Rusland moest weer eens zijn militaire macht demonstreren aan de wereld. En Rusland en China blijven Assad steunen, terwijl de hele wereld toekijkt hoe deze Syrische president zijn bevolking afslacht.
President Vladimir Poetin is sinds mei 2012 met zijn derde termijn bezig. Bij aanvang daarvan gaf hij al een decreet uit over zijn buitenlands beleid. In februari is dat opgevolgd met een volwaardig document voor het buitenlandbeleid. Hoe verhouden de eerder genoemde voorbeelden van Russische internationale politiek zich met dit beleidsstuk? En hebben wij ook 'last' van het Russische buitenlandbeleid?
Uitgangspunt is voor Moskou dat zijn verantwoordelijkheid voor het opstellen van de internationale agenda en voor het vormgeven van de internationale relaties is toegenomen. Rusland ziet zichzelf als een van de invloedrijke grote mogendheden. Dat kan dan tot uiting komen in militair machtsvertoon -denk aan de Russische bommenwerpers die regelmatig nabij de Nederlandse kust vliegen- en in veto's in de VN om sancties tegen Syrië tegen te houden.
Het is dan ook niet verbazingwekkend dat het beleidsstuk vermeldt dat de (veto)status van de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad onaangetast moet blijven. Een punt dat steevast terugkeert in Russische beleidsdocumenten is de bescherming van Russische burgers in het buitenland. De oorlog tegen Georgië van augustus 2008 was -met Zuid-Ossetiërs die Russische paspoorten hebben- mede daarop gebaseerd.
Een ander terugkerend punt is het verzet tegen het westerse raketschild. Moskous politieke aanzien is mede op kernwapens gebaseerd. Een dergelijke afweer tegen kernraketten, hoewel gericht op Iran, doet afbreuk aan dat imago.
Een opvallend actueel punt is de neergang van het Westen als gevolg van de financiële crisis. Terecht constateert Moskou dat het mondiale politieke en economische zwaartepunt zich verlegt van Europa naar Zuidoost-Azië. Ik heb er in deze rubriek al vaker op gewezen dat niet alleen de Russen maar ook de Amerikanen daarom thans minder geïnteresseerd zijn in Europa. Maar de krasse taal in dit Russische stuk, dat stelt dat de westerse dominantie over mondiale economie en politiek vermindert, maar dat westerse landen krampachtig vasthouden aan hun macht, is toch wat overdreven.
Lees meer over de relatie tussen Rusland en de EU op Europa Nu