Vergaande migratiesamenwerking met Rwanda duikt steeds vaker op als plan, nu de irreguliere migratiedruk op de Europese buitengrenzen na een COVID-19-dip weer toeneemt en migratie een bepalend thema is in elke verkiezing in Europa. Ook een meerderheid van de Tweede Kamer heeft met twee moties aan de regering gevraagd om te leren van het Verenigd Koninkrijk (VK) en om samen op te trekken met de Deense regering inzake het verplaatsen van asielprocedures naar landen buiten de EU. Demissionair staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Van der Burg heeft terughoudend gereageerd, in algemene zin stellend dat Nederland zich wil houden aan de internationale verdragen. Inmiddels woedt over deze plannen een stevige juridische en ethische discussie. In de debatten in de Tweede Kamer en reacties van de regering is tot nu toe echter relatief weinig aandacht besteed aan Rwanda zelf.
Waarom is het leiderschap van Rwanda geïnteresseerd in een deal met Europese landen? Hoe is de sociaaleconomische situatie in Rwanda, welke rol speelt het land nu al in vluchtelingenopvang, kan aldaar voldoende capaciteit worden opgebouwd voor Europese asielpoorten en -opvang, is Rwanda een veilig land voor vluchtelingen, en wat zouden eigenlijk doel en effecten van zo’n deal met Rwanda zijn? In deze alert zoeken we antwoorden op deze vragen. Dat doen we op basis van desk research en gesprekken in Rwanda zelf met de betrokken regeringsinstanties, ambassades, vertegenwoordigers van de VN-vluchtelingenorganisatie (UNHCR), Rwandese en internationale mensenrechtenorganisaties, vluchtelingen in Rwanda, en ambtenaren, ambassades, denktanks en mensenrechtenorganisaties in Europa.
