EU Forum

Economisch bestuur moet niet langer 'Chefsache' zijn

17 Jun 2013 - 14:24
Bron: Clingendael

De Europese aanpak van de economische crisis is volgens europarlementariër Corien Wortmann-Kool 'vooral "Chefsache" geweest'. Dat moet veranderen, vindt ze. 'Nationale parlementen hebben veel bevoegdheden. Die moeten we beter benutten.'

'Er is veel bereikt in het economisch bestuur van de Europese Unie', zegt Corien Wortmann-Kool, europarlementariër namens het CDA in de EVP-fractie. Tijdens een lunchlezing van Instituut Clingendael in het Huis van Europa in Den Haag, op 17 juni, sprak ze zelfs van een 'revolutionaire verandering'. 'We zitten nu in een testfase. Dan moeten we niet discussiëren of we ervoor of ertegen zijn, maar waar we naartoe willen en wat we willen.' Wat haar betreft moet het economisch bestuur zich verder ontwikkelen tot een terrein waar de nationale parlementen en het Europees Parlement meer te zeggen hebben. 'De crisisaanpak is nu vooral "Chefsache" geweest. Zelfs ministers van Financiën hadden regelmatig het nakijken.'

'De structuur ontbrak om het Europees Parlement een rol te geven. Bovendien ging het om de inzet van belastinggeld dat door de lidstaten wordt opgebracht, dus ik had er ook geen bezwaar tegen dat de crisis intergouvernementeel werd aangepakt. Maar voor de toekomst moeten we betere stappen zetten met heldere rollen voor de Europese instituties, inclusief het Europees Parlement.'

Politieke lijnen

Mede dankzij de inzet van Wortmann is een déjà-vu volgens haar voorkomen en zijn de Europese Commissie en het Europees Parlement niet genegeerd bij de totstandkoming van de 'gouvernement economique', geïnspireerd door het Franse voorstel. In oktober 2011 sloten Sarkozy en Merkel een deal in Deauville om samen hun stempel te drukken om het Europees economisch bestuur. En Frankrijk dacht het Europees Parlement ook wel om te krijgen. Vergeefs, aldus Wortmann, die als rapporteur namens het EP op dit onderwerp nauw betrokken is geweest bij de onderhandelingen. 'We hadden een smalle meerderheid in het Europees Parlement voor ons standpunt en Sarkozy dacht in juli 2012: dat houden ze niet. Maar toen voerde de ECB de druk op hem op. En kreeg ik ineens een sms'je van Van Rompuy: "Het gaat lukken".' Een paar dagen later liet de Franse ambassade weten een nieuw compromis te zoeken. 'Maar dat document bevatte helemaal niets nieuws. Ik liet weten dat ik het had begrepen en legde nog eens beleefd uit wat het standpunt van het EP was, waarna de ambassade één milimeter verschoof. Toen heb ik op z'n Hollands heel direct "NO" gezegd en is het toch nog goed gekomen.'

Wortmann zei dat ze al die tijd het Nederlandse belang voor ogen had, maar ook dat van haar politieke familie, de Europese Volkspartij. 'De besluitvorming verloopt steeds meer langs politieke lijnen.' Voorafgaand aan de Europese Raad, komen de EVP-regeringsleiders bijeen, aangevuld met Barroso en Van Rompuy. En voorafgaand aan de ECOFIN-ministerraad komen de EVP-ministers uit de lidstaten bij elkaar om hun standpunten met elkaar te bespreken. Ze zou willen dat er ook meer politiek debat is over wat Europa moet zijn. En daarbij zouden Tweede Kamerleden niet alleen het negatieve aspect van de EU belichten en de europarlementariërs het positieve. 'Laten we de rollen eens omdraaien'. Ook zou de Tweede Kamer ministers vaker 'een stuk visie moeten meegeven' waarover dan gedebatteerd kan worden.

Samenwerking

Bovenal moeten het Nederlandse en het Europees Parlement meer samenwerken. 'Dat is ontzettend belangrijk. Het ene parlement moet niet een vergroting van bevoegdheden nastreven ten koste van het andere. Het moet niet of-of zijn, maar en-en. Nationale parlementen hebben veel bevoegdheden. Die moeten we beter benutten. Niet door een nieuw parlement van parlementen op te richten, want welk probleem ben je dan aan het oplossen? We moeten allebei door ons gedrag het Europees Semester [waarin alle groei- en begrotingsafspraken zijn gevat, red.] te leven brengen.'

Wortmann hoopt dat het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) evolueert tot een Europees Monetair Fonds, waarin de Europese instituties ieder voor zich hun rol spelen. 'Dat kan landen redden en bijstaan bij grootschalige hervormingen. Zo is het IMF niet meer nodig.' Tegelijk ziet Wortmann geen heil in het benoemen van een vaste eurogroepvoorzitter. 'Ik was bij het afscheid van ECB-voorzitter Trichet en de hele voorste rij zat vol voorzitters. Dat dient niet ons belang: een op regels gebaseerde aanpak. Ik zie er meer in om het à la Ashton te doen: een verantwoordelijke benoemen voor financiële zaken die ook in de Commissie zit. Wel moet je dan een functiescheiding aanbrengen, zodat de landenaanbevelingen door iemand anders worden gedaan. Anders keurt de slager zijn eigen vlees. Maar één ding staat vast: deze communautaire methode is veel meer in ons belang dan de intergouvernementele methode.'

[[{"type":"media","view_mode":"media_large","fid":"2376","link_text":null,"attributes":{"height":2304,"width":3456,"style":"[object Object]","class":"media-image media-element file-media-large"}}]]

 

 

Lees meer over de rol van het Europees Parlement krachtens het Verdrag van Lissabon op Europa Nu