Extreem gewelddadige dierenrechtenactivisten zijn ook terroristen

De gewelddadige acties in Venray zijn exemplarisch voor het - toenemende - geweld door radicale dierenrechtenactivisten. Volgens terreurdeskundige Edwin Bakker moet de politiek duidelijkheid scheppen: dit is net zo goed terreur als radicaal islamisme."We wijken niet voor geweld", is een standaardreactie op gewelddadigheden door extremisten, waar ook ter wereld. In veruit de meeste gevallen leidt het gebruik van geweld door radicale groeperingen niet tot het door hen gewenste politieke resultaat, ook in Nederland niet. Tegen die achtergrond is het bijzonder opvallend dat radicale dierenrechtenactivisten er begin dit jaar in slaagden om bij Venray de plannen voor een biotechnologisch bedrijventerrein te torpederen. Een in hun ogen groot succes, als gevolg van acties die gezien kunnen worden als pogingen om betrokken partijen te terroriseren.

De radicale activisten bezorgden een grafkrans bij de verantwoordelijke wethouder, verzonden tientallen dreigmails en bekladden eind vorig jaar huizen van managers van het betrokken bedrijf. Een van de leuzen was: "Nu was het alleen maar wat verf, binnenkort zijn wij niet meer zo vriendelijk. Tot volgend jaar." Dit gebeurde onder de naam van een van de radicaalste en meest gewelddadige organisaties uit deze kringen, het Dierenbevrijdingsfront. De door deze groepering gehanteerde tactiek had succes: de projectontwikkelaar maakte begin dit jaar bekend met onmiddellijke ingang uit het project te stappen.

Extreme intimidatie

Venray is beslist niet het enige voorbeeld van extreme intimidatie door dierenrechtenactivisten. Vorig jaar april hield de Tweede Kamer een spoeddebat over de aanpak van deze organisaties en individuen. Aanleiding vormden gewelddadige en intimiderende acties tegen medewerkers van de beursmaatschappij Euronext. De lijst met vergelijkbare incidenten is bijzonder lang. Beter gezegd: het gaat niet om incidenten, maar om campagnes. Bovendien is sprake van een toename van intimidatie en geweld, en van internationale coördinatie en samenwerking. In 2004 kwam de AIVD in een rapport over dierenrechtenactivisme al tot de conclusie dat "[een] kleine kern van radicale dierenrechtenactivisten met tegen mensen gericht geweld gevaarlijk op[schuift] naar de grens van wat beschouwd moet worden als terrorisme". De vraag rijst of bij acties zoals die in Venray inmiddels niet gesproken moet worden van terrorisme en waarom hier door de overheid niet harder tegen wordt opgetreden.

Deze laatste vraag is niet alleen ingegeven door het 'succes' van de intimiderende en gewelddadige acties in Venray, maar ook door het feit dat radicale organisaties als het Dierenbevrijdingsfront er bijna altijd mee wegkomen. In de afgelopen jaren heeft het Landelijk Parket slechts twee radicale dierenrechtenactivisten vervolgd wegens bedreiging. Door de rechter werd hiervoor aan één verdachte een boete opgelegd en werd de andere verdachte veroordeeld tot een taakstraf en een voorwaardelijke gevangenisstraf.

Zo ontstaat bij zowel de radicalen als bij publiek en overheid het beeld dat de daders van intimidatie en geweld onbestraft blijven, en hun gedrag daarmee indirect getolereerd wordt. Dit kan eerstgenoemde groep aanmoedigen om vooral door te gaan en te proberen meer 'successen' te boeken. Uitspraken van minister Ter Horst als "Een lokale overheid mag niet zwichten voor intimidaties" of "Alle tolerantiegrenzen zijn overschreden", zijn niet voldoende als er geen strafmaatregelen volgen. Ook uitspraken van politieke partijen - waaronder gelukkig ook de Partij voor de Dieren - waarin zij zich distantiëren van de acties van het Dierenbevrijdingsfront, zijn onvoldoende. Er dient een duidelijker en krachtiger signaal te worden afgegeven.

Knieval voor terreur

De overheid moet uitspreken dat met activiteiten als die in 'Venray' de grens bereikt is van wat nog beschouwd kan worden als politiek gewelddadig activisme. De intimiderende en gewelddadige acties van de harde kern die in Limburg leidden tot een knieval voor terreur, dienen als een vorm van terrorisme te worden benaderd. Onderstreept dient te worden dat dit geen gemakkelijke stap is. In het algemeen dient de term terrorisme uiterst voorzichtig en zorgvuldig te worden gebezigd. En een incident moet niet bepalend zijn. In het geval van dierenrechtenactivisme is een harde kern het afgelopen jaar echter te vaak over de streep gegaan.

Er is bij de acties van de harde kern zoals in Venray en tegen Euronext bovendien sprake van een terroristisch oogmerk zoals geformuleerd in de Wet Terroristische Misdrijven. De radicale groeperingen en individuen zijn erop uit om in ieder geval een deel van de bevolking ernstig vrees aan te jagen en de overheid op onrechtmatige wijze te dwingen tot het verrichten of het zich onthouden van een handeling. Omdat ze zich uitsluitend richten op de dierenrechtenproblematiek is weliswaar geen sprake van pogingen om de politieke, constitutionele, economische of sociale basisstructuren van Nederland ernstig te ontwrichten of te vernietigen, maar het feit dat ze zich slechts op één issue richten kan toch niet betekenen dat ze niet als terroristen gezien en behandeld kunnen worden. De term terrorisme kan daarom niet meer worden gemeden als het gaat om de harde kern, die volgens het Korps Landelijke Politiediensten uit enkele tientallen personen bestaat.

Ten aanzien van de radicale islam heeft de overheid - bij monde van de politiek en het Openbaar Ministerie - de grens in de afgelopen jaren wel durven trekken. Indien we niet met twee maten willen meten, is het de hoogste tijd om 'Venray' aan te grijpen om ook in het geval van radicale dierenrechtenactivisten een duidelijke lijn te trekken. Personen en groeperingen die zich dan nog schuldig maken aan ernstige vormen van intimidatie en geweld, moeten rekenen met dezelfde behandeling als radicale islamisten. Terreur is terreur, welke groepering of ideologie er ook achter zit. En in een democratie als de onze, met duizend-en-een andere mogelijkheden om beleid te beïnvloeden, is alle terreur onacceptabel.