Knuffel de nieuwe Somalische regering niet dood

De strijd tegen piraterij in de Golf van Aden en de Indische Oceaan heeft Somalië aan de vergetelheid onttrokken. Vanuit het idee dat deze strijd niet op zee maar in Somalië zelf moet worden gewonnen, werd het land op donderdag 23 april tijdens een internationale donorconferentie in Brussel ruim 150 miljoen euro toegezegd. Een steun in de rug voor Somaliës nieuwe eenheidsregering, waarvan wordt gehoopt dat deze op het vasteland de orde kan herstellen en op termijn het kapen van schepen aan de Somalische kust een halt kan toeroepen.

Op zich is de hernieuwde aandacht voor Somalië goed nieuws. Door het complexe en aanhoudende karakter van Somaliës politieke en humanitaire crises kregen berusting en onverschilligheid de laatste jaren immers de overhand. 'Somalië? Dat is trekken aan een dood paard', vertrouwde een Nederlandse diplomaat me onlangs nog toe.

Het probleem van de piraterij heeft het land, dat sinds de val van dictator Siad Barre in 1991 gekenmerkt wordt door de afwezigheid van centraal gezag, banditisme en een vernietigende strijd tussen verschillende clanmilities en islamistische groeperingen, weer prominent op de kaart gezet.

Het is de vraag of Somalië daar blij mee moet zijn. Aan de plotse golf van internationale belangstelling kleeft namelijk ook een gevaar. Een surplus aan westerse dadendrang dreigt er het prille en kwetsbare proces van nationale verzoening te ondermijnen.

De Somalische president Sheikh Sharif Sheikh Ahmed wordt door de internationale gemeenschap gretig geportretteerd als een betrouwbare partner die de wetteloosheid in het land mogelijk kan beteugelen. Somalië beschikt eindelijk weer over een regering waarmee we samen kunnen nadenken over de weg vooruit, zo is de teneur.

Er is inderdaad aanleiding voor enig optimisme. De president kan rekenen op een stevigere machtsbasis dan zijn krachteloze voorgangers. Bovendien geniet de als gematigd en pragmatisch te boek staande Sheikh Sharif bij veel Somaliërs een relatief goede reputatie, in tegenstelling tot de vorige president, die vooral met zijn eigen clanfamilie en aartsvijand Ethiopië werd geassocieerd.

De installatie van een voormalig VN-diplomaat met goede contacten binnen de invloedrijke

Somalische diaspora als premier draagt bij aan de hoop dat deze regering de verdeeldheid het hoofd kan bieden en eindelijk de wederopbouw van Somalië op gang kan brengen.

De eerste voortekenen lijken gunstig. Internationaal en regionaal is Sheikh Sharifs aantreden positief ontvangen. Zijn toezegging een milde vorm van sharia wetgeving te zullen invoeren kan waarschijnlijk rekenen op goedkeuring van een deel van de gewapende oppositie en biedt wellicht een opening voor dialoog.

Verder schaarde een groep onafhankelijke Somalische geestelijken zich recent achter de regering nadat Osama bin Laden tot een staatsgreep had opgeroepen. En naar verluidt is de radicale maar invloedrijke oppositieleider Hassan Dahir Awyes zijn aanvankelijke positie niet met dit regime te onderhandelen aan het heroverwegen, al valt nog te bezien of hij werkelijk bereid is een constructieve bijdrage te leveren aan Somaliës politieke proces.

President Sharif heeft echter nog vele hindernissen te nemen. Hij zal de komende tijd voortvarend maar uiterst behoedzaam moeten opereren en strategische allianties moeten sluiten om zich te verzekeren van voldoende draagvlak voor zijn leiderschap en beleid. De voornaamste uitdaging die hem wacht, is een einde te maken aan het gewapende verzet van de jihadistische groepering Al-Shabab, die nog altijd grote delen van zuidelijk en centraal Somalië onder controle heeft.

De internationale gemeenschap zou er ondertussen goed aan doen enige terughoudendheid te betrachten. Als er immers één les uit het verleden kan worden getrokken, dan is het wel dat in

Somalië bemoeizucht van buitenstaanders bij velen op felle weerstand stuit. Een ongecontroleerde en luidruchtige stortvloed aan westerse 'hulp' in het kader van de strijd tegen piraterij zal de legitimiteit van president Sharif en zijn gevolg vermoedelijk aantasten en daarmee hun werk slechts frustreren.

De reputatie een marionet van westerse mogendheden te zijn, is wel het laatste dat deze regering kan gebruiken bij haar pogingen om de eenheid en stabiliteit in het land te herstellen.

Knuffel deze regering niet dood, waarschuwde de vermaarde Somalië-deskundige Ken Menkhaus al. Voor internationale donoren lijken discrete diplomatie en ondersteuning van een gepaste afstand het devies. Laat Somaliës nieuwe regering voorlopig maar even met rust.