Tussen hoop en vrees
Wat biedt hoop voor 2023, na een jaar van oorlog op het Europese continent met forse naschokken tot in Nederland, en een jaar waarin het vertrouwen in de politiek een dieptepunt bereikte ten opzichte van de laatste jaren? Welke trends vinden Nederlanders hoopgevend om de veiligheid en brede welvaart in Nederland en Europa veilig te stellen of te verbeteren?
De Clingendael Buitenland Barometer peilt regelmatig naar de internationale ontwikkelingen die Nederlanders als bedreigend ervaren. Daaruit blijkt dat de inwoners van Nederland zich zodanig zorgen maken over internationale ontwikkelingen dat men van een gevoel van maatschappelijke neergang, van declinisme, kan spreken. In het najaar van 2022 gingen we daarom op zoek naar hoop. Onderkennen de Nederlanders ook ontwikkelingen in de internationale context die volgens hen kansen bieden en zo ja, welke zijn dat dan?
De kansen die Nederlanders zien, relateren we in deze alert aan de trends die Nederlanders in 2022 – na de grootschalige invasie van Rusland in Oekraïne – als meest bedreigend ervaren. Dat levert interessante inzichten op voor een brede maatschappelijke discussie over kansen en bedreigingen in een sterk veranderende internationale context, maar ook voor de Nederlandse overheid, die de Rijksbrede Veiligheidsstrategie (RbVS) aan het actualiseren is. Naar verwachting zal de RbVS in het voorjaar van 2023 verschijnen. Ten aanzien van welke bedreigingen zien mensen weinig hoopgevende ontwikkelingen? En met betrekking tot welke bedreigingen ziet men juist mogelijkheden om veiligheid en welvaart te verbeteren en heeft men blijkbaar meer vertrouwen in onze weerbaarheid? Ook brengen we in kaart welke landen en welke internationaal opererende organisaties Nederlanders het meest behulpzaam of bedreigend achten. Ten slotte analyseren we of hoop en vrees de Nederlanders verenigen of verdelen in 2022. Welke internationale ontwikkelingen worden door verschillende groepen in de bevolking uiteenlopend ervaren, en waar liggen in dat verband de politieke breuklijnen?
Download de Barometer Alert 'Tussen hoop en vrees'.
