Research

Security and Defence

Reports and papers

Europese defensiecapaciteiten en de Nederlandse inspanning

18 Apr 2023 - 10:27
Bron: Clingendael

Dick Zandee en Adája Stoetman verzorgen 16 mei een technische briefing voor de defensiecommissie van de Tweede Kamercommissie over de defensiecapaciteit van Europa en het Nederlandse aandeel daarin op basis van dit onderzoek.

 

Europese defensiesamenwerking heeft in het afgelopen decennium grote voortgang geboekt. In de Europese Unie zijn vele initiatieven ontplooid en ook de NAVO-samenwerking floreert. Er zijn concrete voorstellen uitgewerkt binnen Permanent Structured Cooperation (PESCO), zoals het door Nederland geleide project ‘militaire mobiliteit’, waaraan de niet-EU landen Canada, Noorwegen, de Verenigde Staten en, meest recentelijk, ook het Verenigd Koninkrijk deelnemen. De Europese Commissie heeft diverse initiatieven genomen zoals de lancering van het Europees Defensie Fonds en, meer recentelijk naar aanleiding van de militaire steun aan Oekraïne, voorstellen voor gemeenschappelijke aanschaf van defensiematerieel en munitie. In NAVO-verband wordt naar aanleiding van het nieuwe Strategische Concept, aangenomen op de NAVO-Top in Madrid in juni 2022, gewerkt aan de vormgeving van het New Force Model wat grote invloed zal hebben op de toekomstige militaire samenwerking tussen bondgenoten. De Russische inval in Oekraïne heeft ervoor gezorgd dat de reeds ingezette trend van toenemende Europese defensiesamenwerking in een stroomversnelling is geraakt. Iets wat broodnodig is, immers Europese landen zijn momenteel onvoldoende uitgerust om zelf de eigen veiligheid te kunnen garanderen. In dat verband rijst de vraag wat momenteel de belangrijkste Europese tekortkomingen aangaande defensiecapaciteiten zijn.

Deze vraag staat hoog op de politieke agenda, zo ook van de vaste commissie voor Defensie van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Daartoe heeft de commissie besloten om Instituut Clingendael een onderzoek uit te laten voeren naar “capaciteiten Europese krijgsmachten”.

De kern van de onderzoeksopdracht betreft de volgende drie vragen:

  1. Welke militaire capaciteitstekorten zijn door de EU en de NAVO vastgesteld?
  2. In hoeverre en op welke terreinen is sprake van duplicatie van militaire capaciteiten in Europa?
  3. In hoeverre sluiten Europese wapensystemen op elkaar aan?

Deze drie hoofdvragen zijn nader uitgewerkt in een aantal onderliggende vragen, waarbij ook telkens is verzocht aan te geven hoe de Nederlandse defensie-inspanningen zich hiertoe verhouden en waarop Nederland zou moeten inzetten.

Lees het onderzoek