Eind mei lekte de zgn. menukaart van het ministerie van Financiën uit. 400 voorstellen om op de Rijksbegroting te bezuinigen, handige lijstjes voor de politieke partijen die zich voorbereiden op de Tweede Kamerverkiezingen volgend jaar. Om de regie van het journaille weer over te nemen heeft het ministerie het uitgelekte rapport nu maar helemaal op de site gezet.
Tot op zekere hoogte onschuldige Spielerei, die ambtelijke inventarisatie, proefballonnen die onmiddellijk na het opstijgen al uit elkaar knallen door vermoeide zuchtjes hilariteit of beginnend deskundigengeloei, maar ook weer niet helemaal te negeren omdat ze altijd wel ergens hun oorsprong in een serieus bedoeld politiek debat of ambtelijk onderzoeksrapport vinden. En, schrijft Financiën er als disclaimer bij: 'Alle ministeries hebben eraan meegeschreven', dus geen solodromerij van het Korte Voorhout.
Toch is het nauwelijks voor te stellen dat Jeanine Hennis zelf heeft voorgesteld om de Landmacht maar gewoon af te schaffen (opbrengst 750 miljoen euro in 2021, 20.000 m/v op straat). Ook lijkt ze me geen voorstander van het schrappen van de JSF, om er in plaats daarvan maar een paar te leasen.
Oppassen wordt het al bij kaasschaafvoorstellen die niet alleen Defensie zouden treffen maar op alle ministeries van toepassing zijn. Wie is er nou tegen efficiencywinst? Onder die generieke noemer wordt geopperd dat elke overheidsdienst de broekriem nog wel een gaatje (15%) kan aanhalen, opbrengsten uit Defensie nog eens 1,7 miljard in 2019.
Maar in het Marineblad staan we natuurlijk even stil bij de voorstellen in de 'varende' hoek. De LCF-fregatten zouden wat korter in onderhoud kunnen gaan (-5%), wat 10 miljoen per jaar scheelt. En dat zou je ook met de onderzeeboten kunnen doen, besparing 5 miljoen per jaar. Een studie naar de inzetbaarheid van de Apache-helikopter bracht, verrassenderwijs, aan het licht dat je met minder toestellen zoveel op onderhoud zou uitsparen dat de totale inzetbaarheid (qua vlieguren) van de resterende, kleinere vloot groter gemaakt zou worden. Ga dat dus ook maar eens na voor de NH-90 helikopter; suggereert het rapport. Dat overigens sowieso ook de mogelijkheid noemt om het aantal NH-90 helikopters te reduceren van 20 naar 12.
Van dikker hout gezaagde planken betreft afstoting of internationale samenvoeging van krijgsmachtdelen. Zo zouden in navolging van Benesam de marines van Duitsland en Denemarken tot dit verband kunnen toetreden (sic!).
Ook aan deeloplossingen is gedacht: Nederlandse en Deense fregatten onder een commando brengen, of idem Duitse en Nederlandse fregatten, 'waarbij Nederland een deel van zijn schepen afstoot'. Financiën schrijft dat dit op termijn moet kunnen leiden tot een structurele besparing van 90 miljoen per jaar. De mogelijkheid om de beide M-fregatten af te voeren wordt ook apart als suggestie genoemd, al was het maar omdat het onder politieke druk handhaven van de OPV-schepen tot 'deels substituaire capaciteiten' heeft geleid, en dat zou 40 miljoen per jaar opleveren.
Misschien is de ambtenaren ontgaan dat de Noren onlangs hebben aangegeven niet met de Nederlanders maar met de Duitsers in zee te gaan: zodat hun voorstel om samen in de onderzeeboten te gaan (meest vergaande variant: gezamenlijk aanschaffen en een pool vormen) eigenlijk al achterhaald is. Trouwens, de vervanging van de Walrus-onderzeeboten kan volgens Financiën achterwege blijven, want 'andere wapensystemen' zoals cyber, UUV's en oppervlakteschepen kunnen het verlies aan capaciteit wel opvangen. Winst 50 miljoen structureel en een bedrag van 2,5 miljard aan investeringsgeld.
Tja, wat vinden wij hiervan? En, heeft het ministerie van Defensie deze proefballonnen inderdaad ook zelf aangereikt?
