De Tea Party is een in zichzelf gekeerde, fanatische en bijna sektarische beweging

Zo zien Amerikanen hun land graag. De Verenigde Staten is niet alleen een fysiek territorium maar ook een idee. Een opwindend idee zelfs. Een land van mythen en symbolen. Op de vruchtbare Amerikaanse bodem, besproeid met de ideeen van de Verlichting, ontkiemde de 'heilige' want democratische grondwet. De eerste in de moderne geschiedenis.

Amerika als anker, als lichtbaken in een duistere wereld, dat is de titel die prijkt boven de patriottische Amerikaanse geschiedschrijving. Natuurlijk was er het drama van de slavernij, een internationaal maar zeker ook Amerikaans fenomeen, maar de Amerikaanse democratie heeft uiteindelijk dat zwartboek dichtgeslagen, getuige de afschaffing van de slavernij, de burgerrechtenwetgeving en ook met de uitverkiezing van de eerste zwarte Amerikaanse president.

Van dat laatste historische feit gaat een grote democratische symboolwerking uit, al is het nu juist typerend voor het gebrekkige democratische gehalte van de Tea Party dat het voor de aanhangers van die beweging een grote gruwel is die leidt tot regelrechte haat tegen alles wat Obama is en waar hij voor staat.He is not one of us, is een veel gehoorde opmerking in die kringen die haaks staat op een volwassen democratisch-politieke cultuur.

Kwaadaardig

Nog steeds is Amerika bij uitstek een immigrantenland. En dat beeld van dehome of diversitymatcht in principe uitstekend met dat van de democratie, of de leidende democratie in de wereld zoals vaderlandslievende, trotse Amerikanen graag zeggen. Juist in zo'n land met zoveel etniciteiten, religies en politieke opvattingen groeide als vanzelf de plant van de democratie.

Natuurlijk, met name in tijden van economische crisis en aanverwante mentale onrust, ontstaat maatschappelijk georganiseerde onrust in de vorm van die typisch Amerikaansegrassroots- bewegingen. De discussie gaat fel en vurig over de macht van de overheid en de vrijheid van het individu. Politiek tumult is dan aan de orde van de dag.

Het is nu juist ook het aloude systeem van detrias politicadat voor evenwicht en stabiliteit tussen de machten in Amerika zorgt. Anders gezegd: de Amerikaanse democratie kan wel tegen een stootje, tegen massaprotesten.

Maar nu neemt de politieke onrust ronduit kwaadaardige vormen aan. Wat ik de Tea Party kwalijk neem, is dat zij bij aanhoudend gebruik van allerlei technocratische middelen en obstructietechnieken niet handelt in de geest van de democratie. Door uitstel van Obamacare te verbinden aan het instemmen met de begroting en het verhogen van het schuldenplafond raakt zij aan de fundamenten van de Amerikaanse democratie. De wetgevende macht heeft Obamacare immers goedgekeurd en het Hooggerechtshof heeft in positieve zin over de juridische houdbaarheid ervan geoordeeld.

De Tea Party is een in zichzelf gekeerde, fanatische en welhaast sektarische beweging die zich nu ook hardnekkig politiek heeft georganiseerd in een dominante factie van de Republikeinse partij. Gebrek aan compromisbereidheid ondermijnt de democratie en is on-Amerikaans: ze staat haaks op de Amerikaanse politieke tradities en gewoonten.

Leed is geschied

Het in feite dictatoriale obstructiegedrag van de Tea Party heeft geleid tot een zo langzamerhand disfunctionele overheid die voorthobbelt van de ene na de andere fiscale en politieke crisis. De schulden- en begrotingscrisis van dit moment zal wel weer worden opgelost. Maar het leed is eigenlijk al geschied. Wat zich in Washington de afgelopen dagen, en in feite de afgelopen jaren heeft voorgedaan, is een blamage voor de Amerikaanse democratie. Politici spreken en bewegen niet meer. Het zijn wassen beelden geworden. Nog maar zo'n 10 procent van de burgers heeft vertrouwen in hen. 

Nog nooit was de Republikeinse partij zo conservatief. Natuurlijk mogen de Tea Party-gangers zeggen wat ze willen maar hun daden zijn een gevaar voor Amerika. Het is te hopen dat bij zoveel aangerichte schade ook conservatieve Amerikanen het verschil zien tussen 'conservatief' en 'destructief ultraconservatief'. Stuur die radicalen het politieke bos in! In de opiniepeilingen duikelt de Republikeinse partij al. Het is te hopen dat, en eerlijk gezegd verwacht ik dat ook, bij de Congresverkiezingen volgend jaar een flinke electorale afstraffing volgt. Op dit soort boosaardige experimenten met de democratie zit geen goede Amerikaanse patriot te wachten. De Tea Party doet aan politiek landverraad.