Op 20-21 maart vindt de Europese Voorjaarsraad plaats. Europese regeringsleiders bespreken dan de energie- en klimaatdoelstellingen van de EU voor 2030. De belangen zijn groot. Clingendael organiseert een online debat over het belang van EU klimaatbeleid voor Nederland. Hieronder volgt gastblog #6, door Bernard Wientjes, voorzitter VNO-NCW, en Michaël van Straalen, voorzitter MKB-Nederland.
De komende weken en maanden zijn allesbeslissend voor het Europese en Nederlandse energie- en klimaatbeleid. Uiterlijk in maart besluiten EU-regeringsleiders over de hoogte van de CO2-emissiereductiedoelstelling voor 2030.
Absolute noodzaak voor terugdringen CO2-uitstoot
In tegenstelling tot het beeld dat bij sommigen nog bestaat is het bedrijfsleven al lang geen hindermacht meer op klimaatgebied. De absolute noodzaak van het terugdringen van de wereldwijde CO2-uitstoot staat buiten kijf.
In alle sectoren wordt daarom hard gewerkt aan het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. We ontwikkelen technologieën waardoor staal, chemicaliën, bouwmaterialen en papier straks met een lagere CO2-uitstoot worden geproduceerd. Nieuwe gebouwen gaan richting klimaatneutraal; bestaande gebouwen worden verduurzaamd. We brengen energiezuinige apparatuur en auto’s op de markt die goed zijn voor zowel klimaat als portemonnee.
'Armpje drukken' over hoogte reductiedoel 2030
Toch zijn we bezorgd. De discussie over het Europese klimaatbeleid beperkt zich nu uitsluitend tot armpje drukken over de hoogte van het reductiedoel voor 2030. Is -40% wel ambitieus genoeg? Gaat -40% niet veel te ver?
De kern van de vraag is echter hoe we die doelstelling gaan halen en wat -40% voor Europa en Nederland betekent. Hier wordt met geen woord over gerept. We moeten de discussie daarom verbreden.
Klimaatbeleid is topsport, net als schaatsen
Want klimaatbeleid is topsport. Het behalen van een gouden medaille vergt het uiterste van lichaam en geest. Jarenlange voorbereiding aan de hand van een strak gepland trainingsschema, intensieve begeleiding van fysiotherapeuten tot diëtisten. Klapschaatsen, innovatieve schaatspakken en windtunnels. Analyse van de concurrentie uit de Verenigde Staten, Rusland en China. U dacht toch niet dat Ireen Wüst of Sven Kramer en hun coach het de afgelopen jaren alleen maar hadden over hun beoogde eindtijd?
Een doel is niet genoeg voor goud, een gameplan is nodig
De EU moet, net als deze topschaatsers, een volledig uitgewerkt ‘gameplan’ maken. Alleen een doel stellen is niet genoeg voor goud. Het levert hooguit een goed gevoel op.
Waar moet zo’n gameplan uit bestaan?
1) Interne markt EU voor energie
Ten eerste moet de EU de interne markt voor energie nu eindelijk eens een keer vervolmaken. Zonder interne markt voor energie blijven grote verschillen in energieprijzen tussen lidstaten bestaan en gaan de maatschappelijke kosten van klimaatbeleid onnodig omhoog. Dit heeft nu lang genoeg geduurd en ondertussen betalen we hiervoor allemaal de prijs. Aldel is wat dat betreft de top van de ijsberg.
2) Kostenefficiënt plan CO2-reductie
Ten tweede moet de EU kiezen voor de meest kostenefficiënte manier om CO2-emissies te reduceren. Dit betekent geen aanvullende Europese of nationale doelstellingen voor hernieuwbare energie en energie-efficiënte, maar wel beleid gericht op onderzoek, ontwikkeling, innovatie en toepassing van nieuwe technologieën.
3) Europees-brede afspraken maken
Ten derde moet de EU Europees-brede afspraken maken over het aanscherpen van efficiency-normen voor apparatuur en uitstootnormen van voertuigen. Zonder strengere eisen is het voor Nederland straks onmogelijk om aan haar nationale CO2-doelstelling te voldoen.
4) Rekening houden met concurrenten elders ter wereld
Ten vierde, maar misschien nog wel het belangrijkste, moet de EU rekening houden met haar concurrenten elders in de wereld. Het Europese aandeel van de wereldwijde CO2-uitstoot bedraagt ca. 11% en dit aandeel zal de komende jaren alleen maar dalen. Het is daarom een illusie dat de EU het wereldwijde klimaatprobleem in haar eentje zou kunnen oplossen.
Bindend internationaal klimaatakkoord
Zolang er nog geen bindend internationaal klimaatakkoord is moet de EU haar internationaal concurrerende industrie beschermen tegen oneigenlijke competitie uit andere delen van de wereld. Wat wij topsporters als Ireen en Sven gunnen moeten wij onszelf niet onthouden: een gelijk speelveld waar na 10 rondes de beste schaatser ook de winnaar is.
Bij gebrek aan een gameplan moet de Nederlandse regering in Brussel daarom geen genoegen nemen met een discussie die alleen gaat maar over hoogte van de CO2-reductiedoelstelling. Daarmee doet het zichzelf en Europa te kort.
Bernard Wientjes, voorzitter VNO-NCW
Michaël van Straalen, voorzitter MKB-Nederland
----
Geïnteresseerd in Europees duurzaamheidsbeleid? Clingendael organiseert op 24 april met een aantal partners een heus Europees verkiezingsdebat. Duurzaamheid is één van de debatthema's. Houd deze website in de gaten voor meer informatie.
