In Europa gaan stemmen op om niet alleen economisch, maar ook op sociaal vlak meer te integreren. 'Een schrikbeeld', vindt VVD-Tweede Kamerlid Mark Verheijen.
Recent stuurde het kabinet zijn visie op de sociale dimensie van Europa. Warme woorden, vriendelijke zinnen, maar weinig concrete acties. En dat is goed! De Europese Unie heeft weinig te zoeken op het sociale domein. Een zogenaamd 'sociale unie' is onnodig, onwenselijk en onmogelijk. Het zal enkel leiden tot meer macht voor Brussel, een hogere rekening voor Nederland en meer illusies die niet kunnen worden waargemaakt.
Een echt 'sociaal Europa' is een Europa dat optimale economische voorwaarden creëert en daarmee welvaart en banen in de toekomst. Het succes van de EU is afhankelijk van de concrete resultaten die worden geboekt. En die resultaten zijn er voldoende. Europa heeft Nederland stabiliteit en welvaart gebracht en ongekende mogelijkheden op het gebied van handel en export.
Maar inmiddels zit Europa in de hoek waar de klappen vallen. Het Europese verhaal van de afgelopen jaren is er een van 'overpromise and underdeliver'. Geen nieuwe taken erbij, de Europese Unie moet in de eerste plaats doen waar ze goed in is. Het bouwen aan een zogenaamd 'Sociaal Europa' hoort daar niet bij. Een Unie die Europeanen vanuit Brussel gelukkig gaat maken is voor ons een schrikbeeld.
Griekse werkloosheid, Spaanse pensioenen
In toenemende mate wordt er in Europa gesproken over deze sociale dimensie van de Unie. In december werd EU-president Herman Van Rompuy door de regeringsleiders gevraagd om vóór juni te komen met een uitwerking van de 'sociale dimensie van de Unie' en het versterken van de 'sociale dialoog'. Maar niet alleen in Zuid-Europese landen, ook in Nederland klinkt deze roep vanuit linkse partijen. Nederland zou zich volgens hen moeten inspannen voor zaken als de Griekse jeugdwerkloosheid, pensioenen in Spanje en een Europees minimumloon.
Het is een oud geluid. Al decennia klinkt regelmatig, zeker in moeilijke economische tijden, het geluid dat Europa zich niet enkel met markt en munt bezighoudt, maar ook met mensen. En deze roep komt niet van de minsten. Maar het is niet voor niets dat het nooit komt tot concrete initiatieven.
Natuurlijk probeert Europa wel eens wat. Van subsidie aan voedselbanken tot een actieprogramma tegen sociale uitsluiting. Maar van echte ingrepen vanuit Europa in nationale sociale stelsels is het niet gekomen. En dat is niet voor niets. Het zou in de eerste plaats de greep van Brussel op de afzonderlijke landen veel groter maken. Toen Nederland een verzorgingsstaat opbouwde dijde de overheid in snel tempo uit. Met deze taak zouden alle akkers rondom Brussel bebouwd moeten worden met glazen gebouwen vol ambtenaren. Geen aantrekkelijk perspectief.
Trasferunie
In de tweede plaats is het Noord-Europese niveau van sociale zekerheid niet te betalen voor veel andere lidstaten en zal dit onmiddellijk ten koste gaan van hun staatsfinanciën en concurrentiekracht. Tenslotte zal een Europees sociaal stelsel onmiddellijk leiden tot een zogenaamde 'transferunie' waarin structureel grote sommen geld van landen als Nederland naar Zuidelijke en Oostelijke lidstaten zal stromen. Ongetwijfeld zijn er slechts weinigen in Nederland die die mate van solidariteit kunnen en wensen op te brengen voor de Europese zaak.
Ook als je voor een stevig niveau van sociale voorzieningen bent, zoals we dat kennen in Nederland, moet je je serieus afvragen of je wilt dat de Europese Unie zich daarmee gaat bemoeien. Dat is niet in het belang van onze burgers, niet van Nederland en niet van Europa. Ons belang is een Europa dat zich bezighoudt met de economische positie van Europa, het versterken van de interne markt en sluiten van handelsakkoorden met andere continenten. Dat is een Europa dat werkt!
De sociale unie is vooral een fopspeen van socialistische politici die telkens op tafel komt als het hen uitkomt. Een fata morgana die mensen wordt voorgespiegeld maar niet kan worden waargemaakt. Maar door de jaren heen is er aan deze fopspeen zoveel gesabbeld dat er geen enkele smaak meer van afkomt.
Het kabinet voelt dit prima aan en weerstaat de roep om hieraan mee te werken. Hopelijk wordt deze roep komende maand ook in de Europese Raad weerstaan. Want ook al klinkt het misschien sympathiek, er bestaat niet zoiets als gratis bier. Zeker niet in Europa.
Dit artikel verscheen eerder in de Volkskrant.
Lees meer over het werkgelegenheids- en sociaal beleid op Europa Nu
