Research

Security and Defence

Op-ed

Trump, de NAVO en de Europese defensie-uitgaven

15 Feb 2017 - 16:02
Source: NATO/flickr

In het Bruegel blog Trump, NATO and European defence spending (november 2016) presenteerde auteur Justine Feliu een analyse van de Europese defensieuitgaven naar aanleiding van de kritische uitspraken van Donald Trump over de Navo. Het is een feit dat de meeste Europese Navo-leden minder uitgeven aan hun defensie dan de vastgestelde 2% die hoort bij het Navo-lidmaatschap. Als deze norm gehaald zou worden, zou dit de 27 EU Navo-lidstaten jaarlijks 96 miljard USD kosten.

In onderstaande tabel (bron: Bruegel) wordt een overzicht gegeven van de uitgaven als percentage van het BNP (op basis van bedragen in 2016 m.u.v. pensioenen), de te verwachten defensie-uitgaven in 2016 en de '2% norm' defensie-uitgaven in 2016.

Op grond van dit overzicht zijn de volgende observaties te maken:

  • het is niet helemaal duidelijk of rekening is gehouden met de trendontwikkelingen van de BNP's;
  • op grond van deze prognoses is de verhouding VS - EU27NATO in 2016 vrijwel 70 - 30 (70,2 - 29,8);
  • in deze tabel is de verhouding VS - EU27NATO in 2016 zonder de Europese shortfall (in 2016 geschat op $96 mld) nog altijd 54 - 46;
  • in de presentatie van de onbalans wordt niet het aandeel in de Navo-gerelateerde defensieuitgaven vergeleken, maar de totale defensiebudgetten. De Turkse uitgaven aan de strijd tegen de PKK, de VS-uitgaven in het kader van de War on Terror en CentCom-Okinawa worden in die vergelijking bijvoorbeeld ook meegenomen. Kijk je alleen naar de verhouding zelf in het Common Funding budget van de Navo, dan is de verhouding VS ten aanzien van de Europese Navoleden volgens opgave van de Navo zelf 22-78, hetgeen zou neerkomen op een veel 'redelijker' percentage. Maar ook dit is, in alle eerlijkheid, weer een ietwat te enge weergave van de realiteit; Europa profiteert immers ook mee van sommige globale activiteiten van de VS. Hantering van een verhouding van 70-30 is echter ook vertekenend ten nadele van Europa, zeker als je de ‘Artikel 4-5 gerelateerde defensieuitgaven´ zou vergelijken. Voor zover ik weet  wordt deze vergelijking nergens gemaakt, althans niet in open bronnen;
  • Het is raadzaam om voorzichtig te zijn in het hanteren van percentages. Als het BNP daalt stijgt het percentage defensieaandeel, mits dat laatste gelijk blijft. In 2015 daalden de defensieuitgaven van Rusland, maar het BNP ook en zelfs iets sterker. Het percentage defensieuitgaven van Rusland steeg daardoor zelfs licht van 4,2% naar 4,3%. Wellicht heeft dit zich in bijvoorbeeld Griekenland, waar het BNP sterk daalde, ook voorgedaan.