Research

Conflict and Fragility

Multimedia

Experts insights: Turkse verkiezingen

26 May 2023 - 11:55
Nienke van Heukelingen
Christopher Houtkamp
Erwin van Veen
Source: Turkish President Recep Tayyip Erdogan and his wife Emine Erdogan meet with earthquake victims and pay condolences at the tent city on Feb 11, 2023. IMAGO/APAimages via Reuters Connect
Back to overview

In mei vinden de Turkse presidents- en parlementsverkiezingen plaats. Het land en Noord-Syrië werden begin februari getroffen door zware aardbevingen. Welke invloed zal de nasleep van deze natuurramp hebben op het verloop van deze verkiezingen? Hieronder vind je een compilatie van onze nieuwste publicaties, video's en media items van onze experts.

Geen knockout in de eerste ronde

17 mei / Nienke van Heukelingen

 

Publicaties

 

With or without Erdoğan, we need to talk about refugees again

Societal antipathy towards refugees has increased sharply over the years. Kılıçdaroğlu recently said: ‘We have to give back our streets and neighbourhoods to their owners.’ Furthermore, Erdoğan, too, has taken a tougher stance on the refugee issue, slowly but surely adapting a discourse that would see refugees return to Syria. According to Turkish diplomats, the current government wants neither more money nor moral appeals from the EU, but a joint mission in northern Syria to facilitate this. That means that despite different rhetorical styles, in essence, both share the same aim: fewer Syrians in Turkey. Renegotiating the EU-Turkey Statement is in the EU’s own interest to prevent both any refugee deportation back to Syria and a new refugee crisis at its own borders. Read the Clingendael Alert.

 

Het Turkse diasporabeleid in Nederland

Onderzoek naar het perspectief van de Turks-Nederlandse gemeenschappen en het diasporabeleid van Turkije

De invloed die de Turkse overheid heeft op Nederlanders met een Turkse achtergrond is veelvuldig onderwerp van debat. Er bestaat echter nog geen goed beeld hoe de Turks-Nederlandse gemeenschap zélf aankijkt tegen het Turkse diasporabeleid. Dit rapport voorziet in deze leemte, middels een representatief kwantitatief onderzoek onder Nederlanders van Turkse afkomst. Daarnaast analyseert het de ontwikkeling en de drijfveren van het Turkse diasporabeleid. Een samenhangende analyse van de binnenlandse én buitenlandse dimensie van Ankara’s diasporabeleid is cruciaal om de impact ervan in te kunnen schatten. Het onderzoek is het eerste onderdeel van een tweeluik: in het najaar van 2023 volgt een tweede deel dat de effecten van de Turkse verkiezingen van 14 mei op het diasporabeleid zal behandelen. Lees het rapport.

 

Experts in de media

26 mei

21 mei

20 mei

17 mei

16 mei

15 mei

14 mei

13 mei

12 mei

11 mei

8 mei

2 mei

30 april

29 april

28 april

27 april

"Als je verwacht dat met de oppositie in Turkije alles beter wordt, houd dan de slingers nog even in de kast" €

18 april / de Volkskrant

 "Ja, Kiliçdaroglu zal de parlementaire democratie herstellen. Toch zijn er belangrijke onderwerpen waar conflict onoverkomelijk is, waaronder de bijna vier miljoen Syrische vluchtelingen," vertelt Nienke van Heukelingen in de Volkskrant.

Büro Türkiye #2

6 april / Bureau Buitenland

"Europa is bezig met Tunesië, Libië en Oekraïne, terwijl we over het hoofd zien dat er nog bijna vier miljoen Syrische vluchtelingen in Turkije zitten," vertelt Nienke van Heukelingen in Bureau Buitenland. 

'Veel Turkse kunstenaars zullen een zucht van opluchting slaken als een nieuwe president wordt gekozen' € 

3 april / de Volkskrant

Burgemeester Ekrem İmamoğlu van Istanbul schreef op Twitter dat artiesten zich moeten uitspreken. "Zij zijn de innerlijke stem van de natie." Maar wordt deze stem nog wel gehoord? 

Nienke van Heukelingen vertelt in de Volkskrant: "Kenmerkend voor een autocratisch regime - zoals we in Turkije zien - is dat er juist géén ruimte is voor andersdenkenden, en de overheid sympathie voor hun opvattingen probeert te verhinderen. Daardoor draaien de verkiezingen vooral om de vraag: in wat voor Turkije wil men leven? Een samenleving waarin de meerderheid alles bepaalt, of waar ook ruimte is voor andere uitingen?" Lees het artikel. 

Wie gaat het tegen Erdogan opnemen bij de Turkse presidentsverkiezingen?

30 maart / Met het Oog op Morgen 

Wie wordt de belangrijkste uitdager van Erdogan? "Er is één groot oppositieblok, ze noemen zichzelf 'de tafel van 6'. Daarvan is de gezamenlijke presidentskandidaat Kemal Kılıçdaroğlu," vertelt Nienke van Heukelingen. "Hij heeft niet bepaald een goed imago. Hij is al 74, en staat erom bekend dat het hem niet is gelukt om de afgelopen 15 jaar tijdens eerdere verkiezingen successen te boeken." 

Waarom is hij dan toch gekozen door het oppositieblok? "Dit ging ook niet zonder slag of stoot. Niet elke oppositiepartij was het ermee eens, maar het compromis is dat wanneer de presidentsverkiezingen gewonnen worden door Kılıçdaroğlu, de burgemeesters van Ankara en Istanbul vicepresident worden". Beluister volledige aflevering. 

Büro Türkiye #1

23 maart / Bureau Buitenland

In de nieuwe rubriek Büro Türkiye volgt Bureau Buitenland samen met Nienke van Heukelingen alle ins en outs van de Turkse parlements- en presidentsverkiezingen. Turkije staat voor een belangrijke keus: over iets meer dan 50 dagen bepalen de Turken wie het land voor de komende vijf jaar zal besturen. In de eerste aflevering wordt speciaal gekeken naar de Koerdische stem die wel eens doorslaggevend kan zijn. 

"Ongeveer 15 tot 20 procent van de Turkse stemgerechtigden zijn Koerdisch. In 2015 kwam de pro-Koerdische partij HDP in het Turkse parlement, en dit zorgde er meteen voor dat Erdogans partij AKP zijn meerderheid verloor. Dus dat laat denk ik zien hoe belangrijk die Koerdische stem is." Beluister volledige aflevering. 

'De meeste Turken, ook de critici van Erdogan, geloven hartstochtelijk in de potentie van verkiezingen' € 

19 maart / de Volkskrant

Hoe bepalend worden deze verkiezingen voor de Turkse democratie?

"Het worden historische verkiezingen. Werkelijk iedereen die ik ken in Turkije is ermee bezig. De Turkse kiezer zal zich uitspreken over belangrijke zaken als de opvang van vluchtelingen in het land en het buitenlandbeleid. Maar vooral ook wordt het een stem vóór of tegen het steeds autocratischer beleid van president Erdogan," vertelt Nienke van Heukelingen in de Volkskrant.

"'Het progressieve deel van de samenleving ziet de achteruitgang van de democratie in het land al jaren met lede ogen aan. De concrete gevolgen zijn steeds vaker voelbaar voor iedereen in Turkije. Neem de aanhoudende hyperinflatie. In opdracht van Erdogan voert de Turkse centrale bank een onorthodox monetair beleid, waarin het bewust laag houden van de rentestand resulteerde in zeer hoge inflatiecijfers. Of denk aan de trage reactie van hulporganisaties, nadat Turkije begin februari werd getroffen door twee zware aardbevingen. Ook al weet iedere organisatie in het land wat haar taak is tijdens zo'n ramp, eerst moet men wachten op groen licht uit Ankara. Dat duurde lang, en heeft vermoedelijk geresulteerd in meer slachtoffers."

"De grote vraag is of met name Erdogans AKP-stemmers - van oudsher een trouwe achterban - om dit soort voelbare gevolgen hem deze verkiezingen de rug toekeren.'"

Aardbeving of niet, de Turkse verkiezingscampagne is al losgebarsten

9 maart / Bureau Buitenland

Al voor de verwoestende aardbevingen was 14 mei bevestigd als datum voor de Turkse presidentsverkiezingen. De aardbevingsramp heeft hier geen verandering in gebracht. Erdoğan heeft veel kritiek ontvangen over de langzaam opkomende hulpverlening na de aardbevingen. Waarom laat hij dan toch de verkiezingen doorgaan in mei?

Nienke van Heukelingen vertelt in Bureau Buitenland: "Dit is risicovol, en ik hoor ook zeker de kritiek daar. Maar er is een zorg dat deze kritiek in de aankomende periode alleen maar gaat aanzwellen. Bovendien is president Erdoğan ervan overtuigd dat hij de juiste persoon is om het land te leiden tijdens de wederopbouw."

Deze doorgewinterde politicus wordt uitdager van Erdoğan: 'Voor hele wereld van belang'

6 maart / RTL Nieuws

Kemal Kılıçdaroğlu is sinds 2010 dé oppositieleider namens de seculiere partij CHP. In een tijd van torenhoge inflatie en vlak na de allesverwoestende aardbevingen neemt de kritiek op president Erdoğan toe. En toch is het lang niet zeker dat er een wisseling van de wacht komt. "De keuze voor Kılıçdaroğlu is opvallend", zegt Nienke van Heukelingen in RTL Nieuws. "Hij is sinds 2010 leider van de grootste oppositiepartij, maar heeft sinds die tijd eigenlijk alle verkiezingen verloren."

Kritiek op regering na aardbeving, welke gevolgen heeft dat voor Erdogan?

14 februari / NOS.nl

De Turkse overheid onder leiding van Erdogan ontzag de afgelopen jaren veel aannemers door het invoeren van een 'bouwamnestie'. Het leverde de regering veel geld op, maar ging ten koste van de kwaliteit van de gebouwen. "Met de kennis van nu heeft Erdogan zich daarmee enorm in de voet geschoten", vertelt Nienke van Heukelingen. "Dit zou alles op z'n kop kunnen zetten voor Erdogan, maar als we heel eerlijk zijn: dat weten we nu nog niet. Feit is wel: z'n positie wankelt meer dan voor de aardbeving." Lees het artikel.

Overleeft Erdogan de aardbevingsramp?

13 februari / NPO Radio 1 

In deze podcast schetst Nienke van Heukelingen de politieke context van de aardbevingsramp. President Erdogan wordt misschien wel meer dan ooit op de proef gesteld. Zodanig dat de vraag rijst: overleeft Erdogan deze ramp zelf wel? Beluister de podcastaflevering.

Erdogan beloofde een aardbevingbestendiger Turkije, heeft hij gefaald?

10 februari / NOS.nl 

"Erdogan kwam aan de macht door het bekritiseren van het overheidsoptreden na de aardbeving van 1999", zegt Nienke van Heukelingen. "Nu is hij zelf die overheid". Maar, "We moeten oppassen met gelijk praten over politieke consequenties". Want onduidelijk is nog hoe de bevolking over het handelen van de overheid denkt. In tijden van rampspoed schaart de bevolking zich vaak juist achter hun leider. "Alles in Turkije is politiek, maar de focus ligt nog terecht op het redden van mensen onder het puin." Lees het artikel.

Kritiek op crisisbeleid Erdogan zwelt aan: 'Graafmachines staan aan de kant'

8 februari / AD Algemeen Dagblad €

''Ik heb met meerdere mensen uit het aardbevingsgebied contact en zij melden dat de situatie nog steeds chaotisch is. Er is veel kritiek op het niet direct inzetten van het leger'', zegt Nienke van Heukelingen. Lees het artikel.

Ramp in Turkije en Syrië is uniek in de wereld

7 februari / Nieuwsuur (10:25)

Erwin van Veen, conflictonderzoeker bij Instituut Clingendael, stelt dat de combinatie van meer dan tien jaar oorlog en een hoge concentratie van vluchtelingen ervoor zorgt dat de aardbeving nog meer schade en leed veroorzaakt dan anders zo zou zijn. Hulp naar de delen van Syrië die de oppositie beheert, kan bijvoorbeeld slechts via één grensovergang - Bab al-Hawa. Daarnaast hebben generieke Amerikaanse en Europese sancties nu als ongelukkig neveneffect dat er een gebrek aan groot materieel is. Tot slot zorgen sancties en de opstelling van het Assad-regime ervoor dat hulpverlening in delen van het land langzaam op gang komt. Zowel de Syrische regering als de hulporganisatie Rode Halvemaan roepen Europa daarom op om de sancties op te heffen. “Sancties hebben ook een politieke rationale, maar Syrië is wel ongeveer de slechtste plek ter wereld waar een aardbeving kon gebeuren”, aldus Van Veen. Kijk het fragment vanaf minuut 10:25.

Zware aardbevingen in Turkije en Syrië

6 februari / Nieuwsuur

Met Nienke van Heukelingen